Tin tức
Ngày 14/6/2017, tại Khách sạn Pan Pacific, Hà Nội, Học viện Chính sách và Phát triển đã phối hợp với Ngân hàng thế giới tổ chức thành công Hội thảo quốc tế với chủ đề “Cơ chế giải quyết kiến nghị trong đấu thầu tại Việt Nam”. Hội thảo có sự tham dự của Lãnh đạo của Ngân hàng thế giới tại Việt Nam; Thứ trưởng Đào Quang Thu - đại diện Lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ông Nguyễn Đăng Trương - Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu và Bà Nguyễn Thị Thúy Hằng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu, Đại diện của các tổ chức quốc tế, các học giả, các nhà nghiên cứu và các chuyên gia về đấu thầu của các đơn vị trong và ngoài nước. Về phía Học viện có PGS, TS. Đào Văn Hùng, Giám đốc Học viện đã tham gia chủ tọa, điều hành buổi Hội thảo, cùng các cán bộ, giảng viên của Khoa Đấu thầu và các Khoa, Phòng ban thuộc Học viện.
Tham dự và phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đào Quang Thu khẳng định, Việt Nam đã đạt được bước tiến dài trong cơ chế giải quyết kiến nghị trong đấu thầu. Thứ trưởng Đào Quang Thu cũng nhấn mạnh Hội thảo quốc tế này là cơ hội tốt để các nhà nghiên cứu, các chuyên gia trong nước và quốc tế cùng chia sẻ thông tin, trao đổi, tìm ra cơ chế, mô hình giải quyết kiến nghị trong đấu thầu tại Việt Nam phù hợp với thông lệ quốc tế.
Thứ trưởng Đào Quang Thu phát biểu khai mạc Hội thảo
Ông Ousmane Dione Giám đốc Quốc gia World Bank tại Việt Nam phát biểu tại Hội thảo
Trong phát biểu khai mạc Hội thảo, bà Deborah Wetzel, Giám đốc cấp cao phụ trách quản trị toàn cầu của WB nhận xét, sau 30 năm đổi mới, phát triển đất nước, khung khổ chính sách của Việt Nam về đầu tư công ngày càng hoàn thiện, trong đó có pháp luật về đấu thầu. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề trong việc nâng cao hơn nữa chất lượng công tác đấu thầu tại Việt Nam, trong đó có vấn đề về cơ chế giải quyết kiến nghị nhằm đảm bảo công bằng cho các nhà thầu chưa thực sự hiệu quả. “Đây là một trong những điểm yếu chưa khuyến khích các nhà đầu tư tham gia vào các cơ hội đầu tư, đấu thầu tại Việt Nam”, bà Deborah Wetzel đánh giá.
Quang cảnh diễn ra tại Hội thảo
Tại Hội thảo, Thứ trưởng Đào Quang Thu cho biết, trước năm 2005 Việt Nam chưa có cơ chế về giải quyết kiến nghị trong đấu thầu. Theo đòi hỏi của thực tiễn trong việc triển khai các gói thầu sử dụng vốn ODA, vốn vay nước ngoài và kiến nghị của các nhà tài trợ, trong đó có Ngân hàng Thế giới (WB) thì năm 2005 lần đầu tiên cơ chế giải quyết nghị trong đấu thầu đã được nghiên cứu, xây dựng và đưa vào Luật Đấu thầu số 61 năm 2005.
PGS, TS. Đào Văn Hùng, Giám đốc Học viện tham dự
và phát biểu điều hành tại Hội thảo
Trải qua 8 năm thực hiện, đến năm 2013, Việt Nam đã ban hành Luật Đấu thầu số 43 thay thế Luật Đấu thầu năm 2005. Tại Luật Đấu thầu năm 2013, ngoài quy định về cơ chế giải quyết kiến nghị, Luật cũng đã bổ sung quy định về giải quyết tranh chấp trong đấu thầu tại tòa án. Cụ thể, Luật đã bổ sung quy định quyết tranh chấp trong đấu thầu tại tòa án thực hiện theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự. “Việc dân sự hóa khi giải quyết tranh chấp trong đấu thầu là một bước tiến lớn của Việt Nam trong quá trình phát triển, hội nhập. Đặc biệt, quy định về giải quyết kiến nghị và tranh chấp trong đấu thầu tại Luật Đấu thầu năm 2013 đã khắc phục được những hạn chế trong Luật Đấu thầu năm 2005, từng bước tạo được niềm tin để các nhà thầu khi thấy được quyền và lợi ích hợp pháp của họ khi kiến nghị hợp lý”, Thứ trưởng Đào Quang Thu nhấn mạnh.
Ông Nguyễn Đăng Trương - Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu,
Bộ Kế hoạch và Đầu tư tham dự và phát biểu tại Hội thảo
Dù khẳng định bước tiến lớn trong việc giải quyết kiến nghị trong đấu thầu, song Thứ trưởng Đào Quang Thu vẫn cho rằng, thực tiễn công tác đấu thầu tại Việt Nam đang và sẽ đặt ra ngày càng phong phú khi đất nước hội nhập sâu vào kinh tế khu vực, thế giới trong đó có lĩnh vực mua sắm công. Trong bối cảnh đó, cơ chế giải quyết kiến nghị hiện tại của Việt Nam cũng bộc lộ một số tồn tại, hạn chế chưa đáp ứng được kỳ vọng của nhà thầu và đòi hòi phải đổi mới để phù hợp với thực tế cũng như thông lệ quốc tế, đảm bảo một sân chơi công bằng, minh bạch cho các nhà thầu.
Thứ trưởng Đào Quang Thu cho rằng, Hội thảo sẽ là cơ hội tốt để các học giả, nhà nghiên cứu trong nước và thế giới chia sẻ kinh nghiệm về cơ chế giải quyết cơ chế giải quyết kiến nghị trong đấu thầu, đặc biệt là mô hình hành chính độc lập giải quyết kiến nghị trong đấu thầu. Đây cũng là cơ hội tốt để các nhà hoạch định chính sách lắng nghe ý kiến đánh giá và nhìn nhận thực trạng việc giải quyết kiến nghị trong đấu thầu tại Việt Nam thời gian qua, từ đó điều chỉnh chính sách về kiến nghị phù hợp hơn với thực tiễn cũng như thông lệ quốc tế.
Ông Lê Văn Tăng, nguyên Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu,
Trưởng Khoa danh dự Khoa Đấu thầu trình bày tham luận tại Hội thảo
Đề cập về vấn đề này, ông Lê Văn Tăng, Nguyên Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu, Trưởng Khoa danh dự Khoa Đấu thầu nhấn mạnh, việc sử dụng hiệu quả đồng tiền ngân sách không chỉ là chuyện của riêng Việt Nam mà còn là chuyện của cả thế giới. Để tối đa hóa hiệu quả kinh tế đạt được từ hoạt động đấu thầu, Luật Đấu thầu của Việt Nam đã có những quy định về cơ chế giải quyết kiến nghị trong đấu thầu ngày càng hoàn thiện nhằm nâng cao tính cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế trong hoạt động đấu thầu. Một trong những cơ chế để thực hiện các mục tiêu trên là cơ chế kiến nghị và giải quyết kiến nghị trong đấu thầu.
Đánh giá về cơ chế giải quyết kiến nghị trong Luật Đấu thầu của Việt Nam, ông Lê Văn Tăng nhận xét, về tổng thể, Luật Đấu thầu năm 2013 đã có những bước tiến bộ đáng kể, nhưng qua thực tiễn vận hành cần tiếp tục cập nhật, nghiên cứu những vấn đề mới phát sinh hoặc còn tồn tại để tiếp tục hoàn thiện nhằm đạt được hiệu lực, hiệu quả cao nhất theo tinh thần xây dựng một Chính phủ kiến tạo, liêm chính.
Theo thống kê của Báo Đấu thầu, từ năm 2016 đến 25/4/2017, cả nước có hàng trăm vụ việc liên quan đến vi phạm, khuất tất trong quá trình lựa chọn nhà thầu được phản ánh qua đường dây nóng của Báo. Trong số này, có 21 vụ liên quan đến việc không minh bạch trong việc lập hồ sơ mời thầu; 60 vụ liên quan đến việc gây khó dễ cho nhà thầu tiếp cận HSMT; 18 vụ về kết quả lựa chọn nhà thầu không hợp lý; 3 vụ phản ánh việc đấu thầu hình thức, thi công trước rồi tổ chức đấu thấu sau; 6 trường hợp trì hoãn công bố kết quả lựa chọn nhà thầu…
Về vấn đề này, ông Lê Văn Tăng, Nguyên Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu, Trưởng khoa danh dự khoa Quản lý đấu thầu thuộc Học viện Chính sách và Phát triển cho rằng, kiến nghị và giải quyết kiến nghị trong đấu thầu là một nhu cầu tất yếu, khách quan trong quá trình tổ chức lựa chọn nhà thầu. Ở bất kỳ quốc gia hay tổ chức quốc tế nào khi tổ chức lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư đều có cơ chế về kiến nghị và giải quyết kiến nghị trong đấu thầu. Dù Luật Đấu thầu 2013 đã đạt được những bước tiến đáng kể trong quy định cơ chế về kiến nghị và giải quyết kiến nghị trong đấu thầu, nhưng qua thực tiễn vẫn cần tiếp tục cập nhật, hoàn thiện để thỏa mãn yêu cầu về một môi trường đầu tư cạnh tranh, công bằng.
Nguyễn Thị Thu Hiền, Phó Trưởng khoa Khoa Luật thương mại quốc tế thuộc Đại học Luật Hà Nội tham luận tại Hội thảo
Từ nghiên cứu về pháp luật Việt Nam hiện hành về giải quyết kiến nghị trong đấu thầu theo thủ tục hành chính, bà Nguyễn Thị Thu Hiền, Phó Trưởng khoa Luật Thương mại quốc tế thuộc Đại học Luật Hà Nội nêu ý kiến, còn một số quy định chưa thống nhất, chưa rõ ràng, không khả thi và không hiệu quả. Đơn cử như việc giao cho chủ đầu tư – cũng chính là người chuẩn bị và tổ chức toàn bộ quá trình đấu thầu - là người giải quyết kiến nghị. Việc này khó đảm bảo được tính khách quan, công bằng nên các nhà thầu, nhà đầu tư thường không tin tưởng vào kết quả giải quyết kiến nghị mà bên mời thầu/chủ đầu tư đưa ra.
Nhìn nhận công tác giải quyết kiến nghị trong đấu thầu có vai trò rất quan trọng trong việc tạo lập môi trường đầu tư cạnh tranh, hấp dẫn cho Việt Nam, bà Deborah Wetzel cho rằng, giải quyết kiến nghị của nhà thầu một cách thỏa đáng là điều rất quan trọng. Nếu không làm được việc này, Việt Nam sẽ gặp nhiều rào cản khi tham gia sâu vào các hiệp định thương mại tự do. “Chúng ta cần phải có các cơ chế rõ ràng, minh bạch để giải quyết kiến nghị của nhà thầu một cách có trách nhiệm. Cách giải quyết kiến nghị phải tạo được niềm tin cho nhà thầu, nhà đầu tư” - bà Deborah Wetzel khuyến nghị.
Bà Miriam GAR CÍA FERER thuộc phái đoàn của Liên minh Châu Âu tại Việt Nam tham dự và phát biểu tham luận tại Hội thảo
Từ phân tích của mình, bà Deborah Wetzel đưa ra một số nguyên tắc để quản trị tốt việc giải quyết kiến nghị trong đấu thầu tại Việt Nam như: nâng cao tính minh bạch, công khai; trách nhiệm giải trình; tính độc lập của cơ quan giải quyết kiến nghị.
Nhằm tối đa hóa hiệu quả kinh tế từ hoạt động đấu thầu, ông Lê Văn Tăng cho rằng, Chính phủ cần đẩy mạnh phát triển các chiến lược phù hợp với thị trường, đồng thời củng cố pháp luật để ngăn chặn những hành vi làm biến tướng hoạt động đấu thầu. Dẫn chứng cho điều này, ông Tăng cho biết, hiện nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế đã áp dụng mô hình cơ quan giải quyết kiến nghị độc lập để việc giải quyết kiến nghị trong đấu thầu hiệu quả nhất. Đây cũng là mô hình mà Việt Nam có thể hướng tới.
GS, Daniel I.Gordon, Tư vấn cấp cao, Trường Đại học Luật George Washington trình bày tham luận tại Hội thảo
Chia sẻ kinh nghiệm, GS, Daniel I.Gordon, Tư vấn cấp cao, Trường Đại học Luật George Washington cho rằng, cần nâng cao trách nhiệm giải trình của các cán bộ đấu thầu và các cơ quan Chính phủ; thúc đẩy tính minh bạch trong hoạt động của hệ thống đấu thầu; tránh các chi phí và chậm chễ không cần thiết cũng như gây gián đoạn đối với công tác đấu thầu trong suốt quá trình kiến nghị.
Ông Phạm Ngọc Thạch, Phó Trưởng ban Ban pháp chế
của VCCI phát biểu tham luận tại Hội thảo
Nhiều ý kiến khác cũng cho rằng, nhiều nước trên thế giới và tổ chức quốc tế đã áp dụng mô hình cơ quan giải quyết kiến nghị độc lập, cơ chế này sẽ góp phần nâng cao hiệu quả trong công tác đấu thầu của Việt Nam; đồng thời, góp phần đưa Luật Đấu thầu của Việt Nam vào cuộc sống, nâng cao tính cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế trong đấu thầu.
Hội thảo kết thúc tốt đẹp vào lúc 17h00 cùng ngày./.
Nguồn: Khoa Đấu thầu